Báo cáo tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác HĐND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương năm 2023 và triển khai kế hoạch công tác năm 2024, sáng 25/3, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cho biết: Năm 2023, mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức nhưng nước ta đã thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ với những kết quả khá toàn diện, có nhiều dấu ấn nổi bật. Trong thành tựu chung đó, có vai trò quan trọng của các cơ quan dân cử.

HĐND các cấp đã tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động cả về công tác lập pháp, giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng của quốc gia và từng địa phương.

Công tác phối hợp, giữ mối liên hệ công tác giữa các cơ quan ở Trung ương và địa phương được tăng cường; chuẩn bị kỹ lưỡng các nội dung để tổ chức thành công các kỳ họp, trong đó, có việc kịp thời thể chế hóa các Nghị quyết của Trung ương; tham gia các Đoàn giám sát tối cao của Quốc hội và hoạt động giám sát, tái giám sát của địa phương.

Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh trình bày báo cáo

Các cơ quan đã phối hợp tốt trong công tác tiếp xúc cử tri, giải quyết đơn thư, khiếu nại, tố cáo của công dân đã tạo sự chủ động linh hoạt, khơi thông và sử dụng hiệu quả hơn các nguồn lực, tạo bước đột phá, góp phần hoàn thiện về cơ sở hạ tầng, giải quyết các vấn đề về an sinh xã hội, môi trường... Nhiều phương thức hoạt động mới được HĐND triển khai thực hiện đã mang lại hiệu quả và tính tương tác cao, được cử tri quan tâm theo dõi, đánh giá cao.

Có được những kết quả trên là do HĐND đã quán triệt và thực hiện nghiêm túc các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; đồng thời bám sát chương trình công tác, thường xuyên đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ; chủ động, linh hoạt giải quyết những vấn đề phát sinh; thống nhất cao và tuân thủ nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ trong mọi hoạt động.

Cùng với đó là tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, chủ động, tích cực, phối hợp chặt chẽ trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ của đại biểu HĐND, các Ban của HĐND, Tổ đại biểu HĐND và các cơ quan, tổ chức có liên quan trong hệ thống chính trị ở địa phương, bám sát tình hình thực tiễn, yêu cầu của cuộc sống, ý chí, tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân, của cử tri để chuẩn bị “từ sớm, từ xa” các nội dung hoạt động. Đồng thời, sự chủ động, chuyên sâu, chuyên nghiệp, chuyên cần, chuyên tâm, chu đáo của đội ngũ cán bộ, công chức cơ quan tham mưu, phục vụ hoạt động của HĐND ngày càng được nâng lên.

Bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn một số khó khăn, hạn chế: Chất lượng tổ chức một số kỳ họp đột xuất còn hạn chế, việc bố trí thời gian thẩm tra và thảo luận còn ít, tài liệu gửi chậm, do vậy, việc nghiên cứu tham gia vào nghị quyết kỳ họp gặp khó khăn, công tác giám sát trên một số lĩnh vực hoặc một số nội dung phát sinh giữa hai kỳ họp hoặc ở một số địa phương thực hiện mô hình chính quyền đô thị, đặc biệt là chưa có biện pháp hữu hiệu thực hiện có kết quả cao các nội dung kiến nghị sau giám sát. Việc tổng hợp trả lời ý kiến, kiến nghị của cử tri ở một số địa phương còn chậm.

Công tác chỉ đạo chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động HĐND ở nhiều địa phương còn chậm, hiệu quả chưa cao, chưa xây dựng được hệ thống cơ sở dữ liệu liên thông theo chỉ đạo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Nguyên nhân của hạn chế là do các cơ quan được giao soạn thảo tờ trình, đề án, dự thảo nghị quyết chưa chủ động, việc phối hợp trong công tác khảo sát, đánh giá tác động giữa cơ quan trình và cơ quan thẩm tra ở một số địa phương chưa tốt; một số đại biểu chưa dành thời gian tham dự đầy đủ hoạt động tiếp xúc cử tri...

Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cho biết, với phương châm lập pháp chủ động, giám sát hiệu quả, quyết sách kịp thời, bứt phá phát triển; trên cơ sở Nghị quyết của Trung ương Đảng, Quốc hội đã ban hành các Nghị quyết về phát triển kinh tế - xã hội với quyết tâm cao. HĐND các tỉnh, thành phố cũng đã ban hành các Nghị quyết theo luật định.

Trên cơ sở những kết quả và bài học kinh nghiệm từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đề nghị HĐND các tỉnh, thành phố cần nỗ lực cao hơn nữa, trách nhiệm lớn hơn, hành động quyết liệt hơn nữa, phát huy tinh thần tự lực, tự cường, chủ động thích ứng, linh hoạt, tích cực đổi mới, sáng tạo để phát triển nhanh và bền vững; chuẩn bị tốt nhân sự Đại hội đảng bộ các cấp; bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031.

Cụ thể, HĐND các tỉnh, thành phố cần tiếp tục quán triệt sâu sắc, chấp hành nghiêm túc, thể chế hóa đồng bộ, giám sát quyết liệt, thực hiện hiệu quả, thực chất Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; 6 Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh 6 vùng đến năm 2030 và tầm nhìn 2045; các nghị quyết của Quốc hội của Chính phủ về phát triển kinh tế - xã hội; Nghị quyết Đại hội đảng bộ các tỉnh, thành phố và các quy định của pháp luật đảm bảo đồng bộ và tổ chức thực hiện hiệu quả. Đồng thời, quan tâm sớm kiện toàn nhân sự Thường trực HĐND, các Ban HĐND ở một số địa phương hiện còn khuyết thiếu.

Ngoài ra, cần bám sát chương trình xây dựng luật của Quốc hội để định hướng hoạt động của HĐND; tham gia đầy đủ các khảo sát, giám sát theo chương trình, kế hoạch của Quốc hội, UBTVQH và các cơ quan của Quốc hội.

Cùng đó, tham gia tích cực, hiệu quả vào việc hoàn thiện thể chế, tổ chức thực thi pháp luật ở địa phương; thực hiện tốt vấn đề phân cấp, phân quyền cho địa phương nhất là đối với các Thành phố đang thực hiện mô hình chính quyền đô thị.