Nếu như, năm 2012, tổng số HTX nông nghiệp trên địa bàn huyện Ứng Hòa là 106 HTX dịch vụ nông nghiệp; trong đó 09 HTX dịch vụ nông nghiệp quy mô toàn xã, 97 HTX dịch vụ nông nghiệp quy mô thôn. Thực hiện Luật HTX năm 2012, đến nay, số HTX nông nghiệp trên địa bàn huyện là 94 HTX, giảm 12 HTX so với năm 2012, trong đó có 11 HTX quy mô xã và 83 HTX quy mô thôn. Số HTX đã tổ chức lại là 76/106 HTX dịch vụ nông nghiệp (chiếm 71,7%) thành 64 HTX (hợp nhất quy mô thôn thành quy mô xã là Kim Đường, Trầm Lộng); hiện còn 30 HTX đang tiến hành các bước để tổ chức lại hoạt động theo Luật.

Theo đánh giá của huyện cho thấy, HTX nông nghiệp trên địa bàn huyện có số lượng lớn song đa số là quy mô thôn, nhỏ lẻ. Các HTX dịch vụ nông nghiệp với bộ máy tổ chức vừa quản lý, vừa điều hành, ở các mức độ khác nhau hầu hết đã hướng dẫn, tổ chức cho thành viên, nông dân sản xuất, đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào canh tác, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, cơ cấu mùa vụ. Hiện nay, các HTX đã tổ chức được một số dịch vụ truyền thống, đầu vào sản xuất cho hộ thành viên như: dịch vụ tưới tiêu, làm đất, bảo vệ đồng điền, bảo vệ thực vật, dịch vụ giống và vật tư nông nghiệp, gặt máy… Về cơ bản, các HTX nông nghiệp của huyện đã đảm bảo được những dịch vụ thiết yếu có tính cộng đồng, phục vụ sản xuất nông nghiệp của nông dân.

Các HTX nông nghiệp đã tích cực tham gia thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, tham gia vào quy hoạch phát triển sản xuất, quy hoạch thủy lợi, giao thông nội đồng, phương án dồn điền đổi thửa… Cùng với công tác củng cố tổ chức hoạt động HTX theo Luật, các HTX đã phối hợp với UBND các xã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, tổ chức cho các hộ xã viên thực hiện hiệu quả Chương trình xây dựng nông thôn mới ở địa phương như: thực hiện dồn điền đổi thửa, tạo thuận lợi cho công tác quy hoạch, đưa cơ giới hoá vào sản xuất theo hướng thâm canh, chuyên canh cao; góp phần quan trọng vào việc thực hiện tiêu chí số 1 về quy hoạch xây dựng xã nông thôn mới và tiêu chí số 13 về phát triển các hình thức sản xuất… Bên cạnh đó, nhiều HTX đã vận động các hộ xã viên tham gia đóng góp vào chương trình bằng ngày công lao động, hiến đất để làm đường giao thông thuỷ lợi nội đồng phục vụ công tác xây dựng nông thôn mới, làm cơ sở thực hiện hiệu quả tiêu chí số 2 và số 3 về phát triển giao thông và thuỷ lợi... tiêu biểu như: HTX dịch vụ nông nghiệp Đông Lỗ vận động được các hộ hiến 30.622m2 đất nông nghiệp để làm nông thôn mới; các HTX ở Đồng Tân vận động được 12.844m2; HTX ở Vạn Thái vận động được 18.000m2.

Bên cạnh những mặt đã đạt được, sau 5 năm thực hiện Nghị quyết số 04-NQ/HU của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện khóa XXII, huyện vẫn còn gặp một số tồn tại, khó khăn như tỷ lệ HTX tổ chức lại hoạt theo luật vẫn còn thấp. Đến nay, số HTX chưa tổ chức lại hoạt động còn cao, chiếm 31,9% tổng số HTX. Việc tổ chức lại hoạt động theo Luật Hợp tác xã năm 2012 của các hợp tác xã trên địa bàn huyện còn chưa đáp ứng so với yêu cầu của thực tiễn; 100% HTX nông nghiệp trên địa bàn huyện chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hầu hết không có mặt bằng kinh doanh, tỷ lệ HTX có trụ sở làm việc riêng đạt 4,3%. Tỷ lệ các HTX tốt, khá còn thấp và giảm so với năm 2012 khi triển khai thực hiện nghị quyết. Cán bộ quản lý HTX có trình độ văn hóa, chuyên môn chiếm tỷ lệ thấp, không đạt so với kế hoạch đặt ra.

HTX có chức năng kinh doanh dịch vụ nhưng hoạt động kém hiệu quả chưa đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng của thành viên, phần lớn HTX không có khả năng tích lũy từ nội bộ để tái đầu tư, hoạt động của các HTX phản ánh qua doanh thu và lãi rất thấp, lợi ích mang lại cho thành viên chưa nhiều. Dịch vụ của các HTX nông nghiệp truyền thống mang tính rủi ro cao, khó cạnh tranh với tư nhân, chủ yếu là các dịch vụ phục vụ sản xuất trồng trọt, hiệu quả kinh tế thấp nên việc huy động góp vốn gặp nhiều khó khăn, công lương cho đội ngũ cán bộ quản lý thấp, chưa thu hút được người mạnh dạn đầu tư...

Để tiếp tục phát huy hiệu quả của các HTX, trong thời gian tới, huyện Ứng Hòa đề ra 6 giải pháp để tổ chức, thực hiện, trong đó huyện tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tập huấn Luật HTX năm 2012 và nâng cao năng lực nguồn nhân lực hợp tác xã. Nâng cao hiệu quả hoạt động của khu vực kinh tế hợp tác xã: Các cấp ủy Đảng, chính quyền cần quan tâm hơn nữa tới phát triển kinh tế HTX, tạo môi trường thuận lợi cho HTX phát triển.

Huy động các đoàn thể tham gia thúc đẩy phát triển HTX bằng các hình thức như vận động đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân tự nguyện tham gia phát triển kinh tế HTX; phối hợp các ngành chuyên môn tăng cường giám sát thực hiện các chính sách về kinh tế HTX và việc thực hiện các chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về đổi mới, nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể. Tăng cường công tác quản lý nhà nước, tổ chức bộ máy phù hợp; tổ chức các biện pháp nhằm nâng cao năng lực quản lý, kịp thời phát hiện những sai phạm trong quản lý HTX nông nghiệp. Tổng kết, xây dựng, nhân rộng những điển hình HTX nông nghiệp tiên tiến; xây dựng mô hình thí điểm trong lĩnh vực nông nghiệp gắn với phát triển chuỗi giá trị sản phẩm, hàng hóa phù hợp với điều kiện tự nhiên, kinh tế, văn hóa, xã hội của huyện.