Trong năm 1940, sau khi đồng chí Nguyễn Mạnh Đạt bị địch bắt (tháng 3/1940), Thành ủy liên tục bị phá, Bí thư Thành uỷ thay đổi lần lượt như sau: Nguyễn Văn Bi; tháng 9/1940 Dương Nhật Đại; tháng 10/1940 Lưu Đức Hiển (Lưu Quyên), tháng 1/1941 đồng chí Lưu Đức Hiển bị địch bắt.
Đầu năm 1941, Xứ uỷ lập liên tỉnh A gồm Hà Nội – Hà Đông – Sơn Tây do đồng chí Phan Trọng Tuệ làm Bí thư. Một ban cán sự Đảng (chức năng như Thành uỷ) được thành lập tháng 5/1941 do đồng chí Vũ Biểu làm Bí thư. Hoạt động chưa được bao lâu thì bị vỡ, đồng chí Bí thư bị bắt.
Tháng 8/1941 lập Ban Cán sự mới gồm 3 người do đồng chí Đào Duy Dếnh (Đào Phan) làm Bí thư, tháng 4/1942 đồng chí Đào Phan bị bắt, Ban cán sự vỡ theo.
Tháng 6/1942, một Ban Thành uỷ lâm thời được thành lập do Phan Bá Quát (Địa) làm Bí thư. Tháng 11/1942, Phan Bá Quát bị địch bắt. Xứ uỷ điều đồng chí Bạch Thành Phong, Bí thư Tỉnh uỷ Hà Đông ra Hà Nội bắt liên lạc lập lại Thành uỷ nhưng bị địch theo dõi gắt gao nên phải chuyển công tác.
Đầu năm 1943, Xứ uỷ cử đồng chí Nguyễn Thọ Chân, Bí thư Tỉnh uỷ Hà Đông ra Hà Nội lập Thành uỷ mới và trực tiếp làm Bí thư. Tháng 4/1943, đồng chí Nguyễn Thọ Chân bị địch bắt.
Tháng 4/1943, Xứ uỷ điều đồng chí Lê Quang Đạo về Hà Nội lập Ban Cán sự Đảng gồm 3 người do đồng chí Lê Quang Đạo làm Bí thư.
Với quyết tâm giữ vững phong trào thành thị, trung ương và Xứ uỷ ở ngay sát bên cạnh luôn luôn kịp thời điều động cán bộ chỉ đạo các nơi về cho Hà Nội.
 | Đồng chí: Lê Quang Đạo: Trưởng ban Cán sự Đảng Hà Nội tháng 4 - 1946, tháng 11 - 1947; Bí thư liên tỉnh Lưỡng Hà (Hà Nôi - Hà Đông) từ 5- 1948 đến 10-1948; Bí thư Thành ủy từ 11 - 1948 đến 2 - 1949 |
|
|
Tháng 2/1945, Xứ uỷ điều đồng chí Lê Quang Đạo đi công tác khác, đồng chí Nguyễn Khang (Xứ uỷ viên) trực tiếp phụ trách Thành uỷ.
Lúc này Ban Cán sự đổi thành Ban Thành uỷ. Tháng 3/1945, Thành ủy được kiện toàn, đồng chí Nguyễn Quyết được cử làm Bí thư Thành ủy. Ban lãnh đạo này làm nhiệm vụ đến khởi nghĩa tháng Tám thắng lợi.
 |
| Đồng chí Nguyễn Quyết Bí thư Thành ủy tháng 3 - 1945 |
Cuộc khởi nghĩa tháng Tám ở Hà Nội diễn ra với một sức mạnh quật khởi thắng lợi, đánh dấu một bước trưởng thành nổi bật của Đảng bộ - đội tiên phong của giai cấp công nhân và nhân dân lao động Thành phố qua 15 năm kiên trì, gian khổ vận động cách mạng ở Trung tâm đầu não cai trị của kẻ thù. Thắng lợi của cuộc khởi nghĩa tháng Tám đã trực tiếp tạo ra thế và lực mới cho phong trào cách mạng ở Hà Nội để bước vào thời kỳ xây dựng và củng cố chính quyền dân chủ nhân dân, kháng chiến chống thực dân Pháp và can thiệp Mỹ.